** Przedmiot prowadzony przez dr. hab. Marcina Selingera z Katedry Logiki i Metodologii Nauk WNS UWr. **
Pogłębianie kultury logicznej i rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia. Zaznajomienie z
zagadnieniami i podstawami teorii argumentacji. Dostarczenie elementarnych narzędzi analizy i
oceny siły możliwie szerokiej klasy argumentów, zarówno naukowych, jak i potocznych.
Poruszane zagadnienia:
I. Przedmiot i podstawowe zagadnienia teorii argumentacji
1. Problematyka argumentacji w nauce i filozofii.
2. Historia, współczesne nurty i tematyka badań.
II. Makrostruktura argumentacji
1. Wypowiedź argumentacyjna i pojęcie argumentu. Perswazyjno-performatywny charakter
wypowiedzi argumentacyjnej w świetle teorii aktów mowy.
2. Budowa argumentów I. Struktury standardowe (argumenty proste, szeregowe, równoległe,
seryjne).
3. Budowa argumentów II. Elementy dialektyczne (argumenty kondukcyjne i zdania
podcinające).
4. Budowa argumentów III. Rozumowania założeniowe i klasyfikacja rozumowań.
5. Formalne ujęcie struktur argumentacyjnych. Diagramy argumentacyjne.
6. Kontrargumenty i relacja ataku.
III. Ocena argumentacji
1. Błędy w sformułowaniach myśli (amfibolie i ekwiwokacje) oraz interpretacja przesłanek i
konkluzji argumentu. Implikatura konwersacyjna i maksymy konwersacyjne.
2. Poprawność materialna argumentacji i petitio principii. Semantyczne pojęcie prawdy a
syntaktyczne pojęcie dowodu. Twierdzenie Tarskiego o niedefiniowalności prawdy i
twierdzenie Gödla o niezupełności arytmetyki.
3. Logiczne problemy z definicją kłamstwa. Prawdziwość a szczerość wypowiedzi.
4. Argumenty dedukcyjne. Metoda konstrukcji i deduktywizm w badaniach nad siłą
argumentów. Analiza argumentacji dedukcyjnej na przykładzie logiki nazw.
a) Definicja nazwy, desygnat i zakres nazwy. Stosunki między zakresami nazw.
b) Klasyczne zdania kategoryczne i ich interpretacja ekstensjonalna. Diagramy Venna.
c) Prawa kwadratu logicznego. Prawa konwersji, obwersji i kontrapozycji. Klasyczne sylogizmy
kategoryczne.
5. Argumenty niededukcyjne. Schematy argumentacyjne i krytyczne pytania.
a) Problematyka błędu w argumentacji. Zasady konstruktywnego dialogu i tzw. dekalog
pragma-dialektyczny.
b) Przegląd rodzajów argumentów ze szczególnym uwzględnieniem argumentacji z autorytetu,
ad hominem i z podobieństwa.
IV. Wybrane modele oceny siły argumentu (appendix)
1. Podejście strukturalne.
2. Podejście dialektyczne.
3. Abstrakcyjna teoria argumentacji.
4. Podejście empiryczne.
