**Wykłady prowadzi dr Zbigniew Pietrzak – Instytut Filozofii WNS.**
**Ćwiczenia prowadzi dr hab. Marcin Łazarz
Katedra Logiki i Metodologii Nauk, Uniwersytet Wrocławski**
W ramach zajęć zapraszam także gości z wykładami dotyczącymi np. filozoficznego nurtu zwanego empiryzmem, związków nauki i religii, filozofii sztuki. Zakładane efekty kształcenia: student wykazuje się znajomością podstawowych problemów,
stanowisk i nurtów z historii filozofii w proponowanym zakresie – realizm-idealizm, empiryzm-racjonalizm; znajomością relacji między filozofią a nauką oraz między różnymi typami wiedzy naukowej, w stopniu umożliwiającym interdyscyplinarny ogląd nauki. Zna i prawidłowo stosuje
podstawową terminologię filozoficzną (metodologiczną, logiczną itp.) dotyczącą klasyfikacji nauk,
struktury nauk oraz związaną z mechanizmami zmian zachodzących w nauce. Potrafi przedstawić
podstawowe zagadnienia z zakresu historii i filozofii nauki, szczególnie nauk przyrodniczych i
formalnych, a także z logiki i filozofii języka, w kontekście wiedzy naukowej; rozumie znaczenie i
wpływ języka na procesy i efekty poznawcze oraz mechanizmy budowania wiedzy naukowej. Zna i
rozumie historyczny kontekst, historyczne uwarunkowania dla omawianej problematyki.
Wykłady:
1. Wprowadzenie: filozofia – dziedziny filozofii i przedmiot filozofii, min. pytanie o arche –
filozofia Jońska, Pitagorejczycy (liczba); głównie zagadnienia współczesne.
Czym jest historia filozofii – E. Gilsone.
2 – 3. Podstawowe problemy w historii filozofii: materia, czas, przestrzeń, teoria poznania, realizm
– idealizm, prawda.
4. Filozofia i historia nauki; klasyfikacja nauki – czym jest nauka?
Problem demarkacji nauki – nauka, pseudonauka, protonauka. Metodologiczne typy nauk:
nomotetyczne, idiograficzne, formalne.
5 – 7. Struktura nauki – prawa, teorie, związki między nimi; rozwój-ewolucja nauki.
8. Filozofia i historia nauk przyrodniczych – filozofia naturalna, historia naturalna/historia natury,
współczesne przyrodoznawstwo.
9. Filozofia i historia nauk formalnych.
10 – 11. Analiza wybranych praw i teorii naukowych: teoria ewolucji i in. teorie biologiczne;
wczesne teorie kosmologiczne i ich współczesne odpowiedniki.
12. Rola zasad metafizycznych/filozoficznych i przyrodniczych w kształtowaniu treści nauk
przyrodniczych – „fizyka” Kartezjusza i fizyka I. Newtona.
13. Program matematyzacji nauk przyrodniczych – metafizyczne/filozoficzne i geometryczne
źródła. Język jakościowy a język ilościowy. Sprzeczności jako źródło kryzysu.
14. Kształtowanie pojęć w nauce; redefinicje; realność i konwencjonalność pojęć; zmiana pojęć a
zmiany/rewolucje w nauce. Teza Duhema-Quine'a.
15. Ewolucja umysłu – ewolucja wiedzy. Podsumowanie.
Egzamin.
