_Przedmiot proponowany i prowadzony przez dr hab. Krzysztofa Szlachcica, prof. UWr, z Katedry Logiki i Metodologii Nauk UWr._
_5 ECTS_
#### Problematyka, cele wykładu i towarzyszących mu ćwiczeń
Tytuł proponowanych zajęć sygnalizuje prezentację dwóch grup zagadnień: (1) filozoficznych i metodologicznych charakterystyk nauk, przede wszystkim szeroko rozumianych nauk empirycznych, oraz (2) nowoczesnych diagnoz relacji nauki (nauk) i innych zwyczajowo wyodrębnianych części Kultury: np. filozofii, religii (teologii).
Sposób odpowiedzi na pytania takie jak: Czym jest nauka? Jak odróżnić rzetelną wiedzę naukową od pseudowiedzy (pseudonauki, „metafizyki”)? Jakie metody postępowania badawczego są właściwe nauce? Jakie są jej możliwości poznawcze? Czy w ramach krytyki empirycznej teorii można definitywnie wykazać fałszywość teorii? ... (a więc pytania analizowane we wskazanej części (1)) warunkuje odpowiedź na pytania z części (2), to jest, o relacje między nauką (naukami) a innymi formami Kultury, a więc, przykładowo, o istnienie bądź nieistnienie konfliktu Nauka-Religia, o istnienie możliwości „uwolnienia” nauki od filozofii, itp.
Powyższe ogólnie wskazywane zagadnienia zostaną przedstawione w trakcie proponowanych wykładów i ćwiczeń na drodze analizy takich szczegółowych kwestii jak np.: charakterystyka faktów naukowych, praw nauk empirycznych, eksperymentu krzyżowego, falsyfikacjonizmu, rola tzw. paradygmatów w naukach empirycznych, problem prawdziwości praw i teorii naukowych, racjonalność naukowych strategii badawczych, etos badań naukowych, modele wyjaśniania naukowego, realistyczna i instrumentalistyczna wykładnia teorii naukowych, naturalizm metodologiczny itp.
W trakcie prezentacji poszczególnych zagadnień będzie okazja do wskazywania historycznej zmienności opisów nauki oraz – zakładam – sposobność do istotnego korygowania przez słuchaczy przyjętego wcześniej obrazu nauki, przypisywanych jej metod tworzenia i kontroli wiedzy.
#### O ćwiczeniach
Na kolejnych spotkaniach będę proponował dyskusję poleconych wcześniej fragmentów tekstów (artykułów) prezentujących zagadnienia omawiane w czasie wykładów.
Proponowane lektury w dużej części wybrane zostaną z klasycznych współczesnych prac z filozofii i metodologii nauki. Wśród ich autorów są: francuscy konwencjonaliści, K. Popper, R. Carnap, T. Kuhn, P. Feyerabend, I. Lakatos, L. Fleck, K. Ajdukiewicz, S. Amsterdamski. Część lektur będzie prezentować filozoficzne konsekwencje niektórych odkryć naukowych, konsekwencje znaczące dla naszego rozumienia nauk i -szerzej – naszego rozumienia możliwości poznawczych człowieka (- przykładowo, konsekwencje teoriopoznawcze zasady nieoznaczoności Heisenberga).
